Wat is een aromatisch hydrolaat?
Dat is gedestilleerd plantenwater (Aquae distillatae ex plantis).
Hydrolaten worden verkregen door middel van stoomdestillatie van verschillende onderdelen van aromatische planten. Het wordt gevormd door het opnieuw condenseren van de stoom en het te scheiden van de essentiële olie, indien aanwezig.
Hydrolaat werd een lange tijd ten onrechte gezien als overblijfsel van destillatie, maar tegenwoordig heeft het een reputatie opgebouwd voor allerlei cosmetische behandelingen.
Verwar hydrolaten niet met gearomatiseerd plantenwater
Gearomatiseerd plantenwater wordt gemaakt van plantenaroma's, oftewel door middel van oplossing in gezuiverd water, oftewel door blootstelling aan stoom om het daarna te laten sedimenteren en het vervolgens te filteren. Het gaat hier absoluut om verschillende producten, want de technieken voor de verkrijging verschillen ook enorm.
De toepassingsgebieden van hydrolaten
Gezien de lagere biochemische concentratie in hydrolaten, mogen we er niet dezelfde ''moleculaire'' werking van verwachten als bij essentiële oliën. Hydrolaten zijn trouwens nooit bedoeld geweest om qua doeltreffendheid te concurreren met synthetische geneesmiddelen, zoals essentiële oliën dat wel zijn. Ze zijn echter zeer nuttig bij irritatie van de huid of de slijmvliezen.
Naast deze belangrijke indicatie zijn ze bij voorkeur ook te gebruiken voor het spoelen van de slijmvliezen: oogspoeling, mondspoeling, vaginale douche, etc.
Aangezien preventie de beste benadering is voor het behoud van gezondheid, kan een hydrolaat dankzij de fysiologische en metabolische werking ook ingenomen worden voor ontgifting van het lichaam.
Productie van een aromatisch hydrolaat
Alle gechemotypeerde essentiële oliën en aromatische hydrolaten worden gemaakt door middel van stoomdestillatie van aromatische plantorganen die op een specifiek moment in de groeicyclus van de plant worden geplukt. Producten die op een andere manier verkregen zijn dan door destillatie, mogen geen aromatisch hydrolaat worden genoemd.
De plukker destillateur dient zich aan strenge richtlijnen te houden bij de productie van hydrolaten en wat betreft de hygiëne omdat deze waterige producten bacteriologisch bijzonder delicaat zijn
Tijdens het proces van stoomdestillatie worden de aromatische hydrolaten gewoonlijk gedurende één uur opgevangen, wanneer het rijke, aromatische hydrolaat een duidelijke geur afgeeft die kenmerkend is voor de gedestilleerde plant. Sommigen vangen gedurende een veel langere tijd (3 tot 4 uur) grote hoeveelheden water op om zo kostenefficiënter te zijn. Op deze manier is het hydrolaat echter minder goed te gebruiken voor een behandeling, aangezien de effectiviteit ervan veel slechter is in vergelijking met een echt authentiek en geconcentreerd hydrolaat.
In tegenstelling tot essentiële oliën die verkregen zijn via hetzelfde extractieproces, bevatten de aromatische hydrolaten naast aromatische en terpenische moleculen ook verschillende andere moleculen. De stoom extraheert namelijk ook andere actieve, hydrofiele bestanddelen die zich in het hydrolaat bevinden. De samenstelling is dus bijzonder en uniek.
Geschiedenis van hydrolaten
- 4e eeuw: de werken van Synesius van Ptolemais en van Zosimos van Panapolis geven een gedetailleerde beschrijving van Egyptische destilleerapparaten.
- 6e eeuw: Aetius van Amida, een dokter en schrijver uit Constantinopel, beschrijft de empyreumatische destillatie door middel van hydrodiffusie.
- 8e t/m 11e eeuw: de Arabische wetenschap ontwikkelt gedestilleerd water van rozen en absint. Artsen zoals Nonnus Theophanes, Serapion en Avenzoar raden de hydrolaten aan als medicijn.
- 15e eeuw: Na de kruistochten, neemt het Westen het over en worden hydrolaten het belangrijkste doel van de destillatie. Jean Winther, hoogleraar geneeskunde in Straatsburg, verplaatst de destillatie van de laboratoria van alchimisten naar de laboratoria van apothekers.
- 16e eeuw: het boek "New gross Destillirburch" geeft een hoop gedetailleerde informatie over destilleerapparaten en de productie van hydrolaten en hun geneeskrachtige werking.
- 1880: hydrolaten zijn terug te vinden in het boek ''Traité de la pharmacie galénique”. Het gebruik van verse planten had de voorkeur ten opzichte van gedroogde planten, omdat ze langer bewaard konden worden. Ze zijn helderder en hun aroma is veel zoeter en complexer.
- 1942: in deel 1 van de ''Pharmacie galénique'' van A. Gomis en A. Liot zijn nieuwe specificaties toegevoegd:
- Water selecteren
- Planten selecteren
- Werkwijze selecteren
- Vervalsing en nephydrolaten
- Samenstelling van gedestilleerd water
Kwaliteit van hydrolaten
Op de markt wordt de consument geconfronteerd met een groot aantal merken van essentiële oliën en aromatische hydrolaten waar de kwaliteit ontzettend van varieert. In deze wirwar, is het handig om enkele manieren te verschaffen voor het beoordelen van de kwaliteit, zodat de gebruiker krijgt wat hij of zij verwacht qua effectiviteit.
De terminologie
De enige correcte term is aromatisch hydrolaat. Alleen aromatische hydrolaten worden volledig verkregen door middel van stoomdestillatie. Termen zoals hydrosol, bloemenwater en aromatisch water zijn verdacht, aangezien het de deur opent voor producten die slechts een emulgatie of oplossing van een essentiële olie in water zijn. Soms gaat het zelfs om een eenvoudige verdunning met water van een aromatisch hydrolaat.
Gechemotypeerd aromatisch hydrolaat (HACT / Hydrolat Aromatique Chémotypé)
De technologische vooruitgangen op het gebied van analyse bieden ons tegenwoordig de mogelijkheid om alle moleculen in een aromatisch hydrolaat te identificeren en te kwantificeren. De voordelen zijn, onder andere, een duidelijk bewijs voor de eigenschappen van hydrolaten en informatie over de biochemie en het moleculaire gehalte.
Een gechemotypeerd aromatisch hydrolaat laat altijd een hogere concentratie zien dan elk ander hydrolaat dat is verkregen tijdens de gehele destillatie. Het opvangen van een gechemotypeerd aromatisch hydrolaat gebeurt op een specifiek moment en gedurende een welbepaalde periode in het extractie- en destilleerproces.
Conservering
Aromatische hydrolaten zijn vloeistoffen die snel bederven indien men er niet zorgvuldig mee omgaat.
Elk hydrolaat dat na destillatie uit de alambiek komt is steriel, maar de hygiëne van degene die het destilleertoestel hanteert en het al dan niet schoon zijn van het vat waar het hydrolaat in terechtkomt, kunnen een probleem vormen. De meest gebruikte manier is een microfiltratie (0,2 micron) voordat het hydrolaat de glazen flesjes ingaat (idealiter) of in een ondoorzichtige recipiënt. Door het op een koele en donkere plek te bewaren (bijv. in de koelkast) is het langer houdbaar.
Een hydrolaat dat goed gedestilleerd, zorgvuldig behandeld, gemicrofiltreerd, lichtdicht en luchtdicht verpakt is, kan meer dan 2 jaar bewaard worden in de juiste verpakking. Zodra het flesje geopend is, is het hydrolaat slechts 6 maanden houdbaar, aangezien waterige fasen snel bederven.
Aromatische hydrolaten worden over het algemeen gebotteld in sprayflesjes, maar het laboratorium Pranarôm garandeert een optimale kwaliteit door ze te verpakken in een drijfgasvrije spuitbus met een airless spraysysteem. Het contamineren van het hydrolaat wordt hierdoor onmogelijk en garandeert een betere houdbaarheid.
